7 Haziran 2014 Cumartesi
DERS - 1
Kürtçe'de 31 harf vardır. Bunlar:
Büyük harfler:
A B C Ç D E Ê F G H I Î J K L M N O P Q R S Ş T U Û V W X Y Z
Küçük harfler:
a b c ç d e ê f g h i î j k l m n o p q r s ş t u û v w x y z
Kürtçe'de 8 sesli harf vardır:
A E Ê I Î O U Û (a e ê i î o u û)
Kürtçe'de 23 sessiz harf vardır:
B C Ç D F G H J K L M N P Q R S Ş T V W X Y Z (b c ç d f g h j k l m n p q r s ş t v w x y z)
Kürtçe'de yazılış itibariyle büyük ve küçük harfler arasında 'ı' harfi hariç fark yoktur. Büyük 'ı' harfi, 'I' şeklinde küçüğü 'i' şeklinde yazılır.
Kürtçe'deki harflerin hem telaffuzları bakımından hem de çıkış yerleri (mahreç) bakımından Türkçe'den birçok farklılığı vardır. Biz dersimizde fazla ayrıntısına girmeden önemli gördüğümüz bazı farklılıkların üzerinde duracağız.
1-Kürtçe'deki sesli harfler Türkçe'dekinden farklı olarak biraz daha uzun okunur.
2-Kürtçe'de bulunup da Türkçe'de bulunmayan harfler, Ê, Q, U, W, X harfleridir.
'Ê', 'E' harfiyle hemen hemen aynı yerden çıkar. Sadece dilin ortası yukarı doğru kavis alır.
êzing: odun êriş: saldırı
êvar: akşam bêwar: yurtsuz
bêr: kürek
'Q' için, 'K' harfinin kalın hali diyebiliriz. Boğazdan telaffuz edilir.
qam: boy qelî: kavurma
qels: güçsüz beq: kurbağa
feqî: medrese öğrencisi
'W' harfi dudakların büzülerek ileriye doğru uzatılması suretiyle çıkar.
wate: anlam werîs: urgan
welat: vatan ciwan: genç
wir: sert bakış
'X' harfi 'H' harfinin kalın hali diyebiliriz.
xurt: kuvvetli xanî: ev
xort: delikanlı berx: kuzu
baxçe: bahçe
'U' harfi diftong bir sestir. "WU" tek sesi şeklinde telafuz edilir.
uskere: tas
Kurd: Kürt
kuştin:öldürmek
guman: şüphe
gul: gül
Kürtçe'de ayrıca 'XW' diftong sesi de vardır. Kendi başına okunamaz. Ancak kelime içinde kullanılabilir. 'X' ile 'W' arasında 'I' varmış gibi değil, tek bir ses gibi okunur.
Xweda: Allah xwestin: istemek
xwêdan: ter berxwedan: direniş
dilxweş: memnun
Ezberlenmesi Gereken Kelimeler
ap, mam: amca
bav: baba
bira: erkek kardeş
çûyyîn: gitmek
dayik: anne
dotmam: amca kızı
firîn: uçmak
hatin: gelmek
kal: dede
kirin: yapmak
lênûsk: defter
met: hala
nivîsandin: yazmak
pênûs: kalem
pîrik: nine
pirtûk: kitap
pirtûkxane: kütüphane
pismam: amca oğlu
vexwarin: içmek
xal: dayı
xaltî: Teyze
xwarin: yemek
xwendin: okumak
xwişk: kız kardeş
Kürtçe'de 31 harf vardır. Bunlar:
Büyük harfler:
A B C Ç D E Ê F G H I Î J K L M N O P Q R S Ş T U Û V W X Y Z
Küçük harfler:
a b c ç d e ê f g h i î j k l m n o p q r s ş t u û v w x y z
Kürtçe'de 8 sesli harf vardır:
A E Ê I Î O U Û (a e ê i î o u û)
Kürtçe'de 23 sessiz harf vardır:
B C Ç D F G H J K L M N P Q R S Ş T V W X Y Z (b c ç d f g h j k l m n p q r s ş t v w x y z)
Kürtçe'de yazılış itibariyle büyük ve küçük harfler arasında 'ı' harfi hariç fark yoktur. Büyük 'ı' harfi, 'I' şeklinde küçüğü 'i' şeklinde yazılır.
Kürtçe'deki harflerin hem telaffuzları bakımından hem de çıkış yerleri (mahreç) bakımından Türkçe'den birçok farklılığı vardır. Biz dersimizde fazla ayrıntısına girmeden önemli gördüğümüz bazı farklılıkların üzerinde duracağız.
1-Kürtçe'deki sesli harfler Türkçe'dekinden farklı olarak biraz daha uzun okunur.
2-Kürtçe'de bulunup da Türkçe'de bulunmayan harfler, Ê, Q, U, W, X harfleridir.
'Ê', 'E' harfiyle hemen hemen aynı yerden çıkar. Sadece dilin ortası yukarı doğru kavis alır.
êzing: odun êriş: saldırı
êvar: akşam bêwar: yurtsuz
bêr: kürek
'Q' için, 'K' harfinin kalın hali diyebiliriz. Boğazdan telaffuz edilir.
qam: boy qelî: kavurma
qels: güçsüz beq: kurbağa
feqî: medrese öğrencisi
'W' harfi dudakların büzülerek ileriye doğru uzatılması suretiyle çıkar.
wate: anlam werîs: urgan
welat: vatan ciwan: genç
wir: sert bakış
'X' harfi 'H' harfinin kalın hali diyebiliriz.
xurt: kuvvetli xanî: ev
xort: delikanlı berx: kuzu
baxçe: bahçe
'U' harfi diftong bir sestir. "WU" tek sesi şeklinde telafuz edilir.
uskere: tas
Kurd: Kürt
kuştin:öldürmek
guman: şüphe
gul: gül
Kürtçe'de ayrıca 'XW' diftong sesi de vardır. Kendi başına okunamaz. Ancak kelime içinde kullanılabilir. 'X' ile 'W' arasında 'I' varmış gibi değil, tek bir ses gibi okunur.
Xweda: Allah xwestin: istemek
xwêdan: ter berxwedan: direniş
dilxweş: memnun
Ezberlenmesi Gereken Kelimeler
ap, mam: amca
bav: baba
bira: erkek kardeş
çûyyîn: gitmek
dayik: anne
dotmam: amca kızı
firîn: uçmak
hatin: gelmek
kal: dede
kirin: yapmak
lênûsk: defter
met: hala
nivîsandin: yazmak
pênûs: kalem
pîrik: nine
pirtûk: kitap
pirtûkxane: kütüphane
pismam: amca oğlu
vexwarin: içmek
xal: dayı
xaltî: Teyze
xwarin: yemek
xwendin: okumak
xwişk: kız kardeş
0 yorum:
Yorum Gönder